allelopatia i preparaty biodynamiczne

        Rośliny wzajemnie oddziaływają na siebie za pośrednictwem substancji chemicznych uwalniających się do atmosfery lub do środowiska glebowego – zjawisko to nazywane jest allelopatią [Woźnica, 2008]. Alleopatiny hamują lub stymulują kiełkowanie i rozwój podatnych na ich działanie roślin. Może to doprowadzić do wyginięcia niektórych roślin ze zbiorowiska jak również do powstawania zwartych, jednogatunkowych zbiorowisk roślin w runi przez gatunki o silnym potencjale allelopatycznym [Dąbkowska, 2013]. Obecność związków allelopatycznych w roślinie nie oznacza, że dostaną się one do otoczenia. Produkcja i wydzielanie allelozwiązków zależy od fazy rozwojowej rośliny i warunków środowiska [Gniazdowska i in., 2004].

            Substancje czynne rośliny tj. koliny, fitoncydy, marasminy, antybiotyki wydzielane przez żywy organizm roślinny lub uwalniane podczas rozkładu resztek hamują lub pobudzają wzrost i kiełkowanie określonych roślin albo roślin uprawianych po nich. Przykładem allelopatii dodatniej jest korzystny wpływ jaskra ostrego na rozwój traw, kąkolu na rozwój pszenicy, łubinu  na ziemniaki [Zimny, 2003].   

               Szałwię lekarską określa się jako roślinę odstraszającą bielinka, natomiast aksamitkę uważa za roślinę pułapkową dla nicieni. Natomiast koper jako gatunek chroniący przed mszycami i bielinkami [Sartorius, 1993]. Mięta posadzona wśród roślin zakażonych kiłą kapusty niszczy bakterie wywołujące tą chorobę, Cząber powoduje zmniejszenie liczebności mszycy burakowej i sprzyja wzrostowy fasoli. Lawenda chroni drzewa i krzewy przed mszycami i mrówkami [Legutowska, 2016]. Niewielka ilości chabra bławatka pozytywnie wpływa na rozwój i plonowanie żyta. Podobnie reagują rumianek i rzepak, kąkol i pszenica, łubin i ziemniak a także cebula i truskawki [Jezierska-Domaradzka, 2007].

            Na trwałych użytkach zielonych allolopatyny zawierają niektóre gatunki traw: kłosówka wełnista, perz właściwy, kostrzewa czerwona, kostrzewa łąkowa, kostrzewa trzcinowata, stokłosa bezostna, rajgras wyniosły, kupkówka pospolita, tomka wonna oraz rośliny lecznicze tj. krwawnik pospolity, stokrotka polna, babka lancetowata, mniszek lekarski, koniczyna czerwona, szczawie, jastrzębiec kosmaczek, komonica zwyczajna [Woźnica, 2008].

            Niektóre z roślin wykazują allelopatię negatywną, tłumiąc rozwój wartościowych gatunków użytków zielonych, np. szczawie ograniczają rozwój życicy rocznej, kupkówki pospolitej, koniczyny białej. Kłosówka wełnista ogranicza rozwój babki lancetowatej i szczawiu zwyczajnego [Dąbkowska, 2013]. Perz właściwy hamuje kiełkowanie, ogranicza wschody oraz wzrost wielu gatunków zbóż [Woźnica, 2008].

            Rozwój allelopatii daje nadzieję na wyodrębnienie i identyfikację allelopatyn w celu ich bezpośredniego wykorzystania jako naturalne herbicydy lub wykorzystania tych związków do tworzenia herbicydów syntetycznych bardziej przyjaznych środowisku. Rozwój nauki biotechnologii i metod analitycznych daje możliwości rozwoju badań nad wykorzystaniem zjawiska allelopatii w różnych dziedzinach [Woźnica, 2008].

bibilografia:

Dąbkowska T., 2013. Charakterystyka wybranych gatunków ziół i chwastów użytków zielonych. [w:] Tyburski J., Grzegorczyk S. (red.),. Trwałe użytki zielone w gospodarstwach ekologicznych. Olsztyn, Wyd. UWM, 85-114, 168.
 Gniazdowska A., Oracz K. i Bogatek R., 2004. Problemy Nauk Biologicznych, t. 53(2), 207-217.
Jezierska-Domaradzka A., 2007. Allelopatyczny potencjał roślin jako możliwość ograniczania zachwaszczenia upraw. Studia i Raporty IUNG- PIB 2005-2010 Puławy, z. 8, 23-29
Legutowska H., 2004. Preparaty roślinne w ochronie i nawożeniu roślin. Warszawa, 104
Legutowska H., 2016. Ochrona roślin. Warszawa, 90.
Sartorius G., 1993. Uprawa współrzędna i płodozmian. Warszawa, 72
Woźnica Z., 2008. Herbologia. Poznań, 430.
Zimny L., 2003. Encyklopedia ekologiczno-rolnicza. Wrocław, 230.

homeopatia w ogrodzie?

Preparaty biodynamiczne 

Istnieje dziewięć preparatów biodynamicznych. Mają one ustalone, międzynarodowe oznaczenia od 500 do 508:

- z krowieńca  – na glebę,

- z krzemionki – na rośliny,

- z rumianku, pokrzywy, mniszka, krwawnika, kory dębu i kozłka lekarskiego – do dynamizowania pryzmy kompostowej.

Ilość preparatu oblicza się w gramach i stosuje w dużym rozcieńczeniu wodą.

Substancje te mają działanie homeopatyczne, dlatego wykorzystywane są w bardzo małych dawkach (tzn. kilka gramów na hektar), bezpośrednio na glebę, łany roślin lub  w formie wkładek do stosów kompostowych.

Ryc.1. biodynamiczne preparaty sporządza się z ziół: przykład poszczególnych preparató1) w pryzmie kompostowej: Ko – kozłek lekarskie, Kr – krwawnik pospolity, Mo – mniszek lekarski, Ru – rumianek pospolity, Po – pokrzywa zwyczajna, Kd – kora dębu.[Krafft von Heynitz, Merckens G., 1992. Ogród biodynamiczny. wyd. 4, 278]